دستکش ایمنی چیست و چرا اهمیت دارد؟
دستکش ایمنی که با نام هایی مثل دستکش کار یا دستکش حفاظتی نیز شناخته می شود، وسیله‌ای است که برای محافظت از دستان در برابر خطرات موجود در محیط کار طراحی شده است. این خطرات می توانند شامل بریدگی، ضربه، حرارت، سرما، سایش، تماس با مواد شیمیایی، برق گرفتگی یا حتی نفوذ مایعات باشند. بسته به نوع کاربرد، دستکش های ایمنی مختلف از موادی مانند پارچه های مقاوم، الیاف تقویت شده، پلیمرها، فلزات سبک یا ترکیبی از آنها ساخته می شوند تا علاوه بر حفاظت، امکان حرکت راحت انگشتان نیز فراهم شود.
طبق گزارش های معتبر ایمنی شغلی، اهمیت استفاده از دستکش ایمنی غیرقابل انکار است. سازمان ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA) اعلام کرده است که بیش از ۷۰ درصد آسیب های دست در صورت استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مانند دستکش ایمنی قابل پیشگیری بوده‌اند. همچنین بررسی ها نشان می دهد ۷۰ درصد از کارگرانی که دچار آسیب دست شده‌اند، در زمان حادثه هیچ نوع دستکشی به دست نداشته‌اند. این تحقیقات نشان می دهد که پوشیدن دستکش می تواند ریسک آسیب دیدگی دست را تا ۶۰ درصد کاهش داد. آمارها به روشنی ثابت می کند که دستکش ایمنی تنها یک وسیله ساده نیست، بلکه یک ابزار حیاتی برای پیشگیری از حوادث و تضمین سلامت نیروی کار است.
از سوی دیگر، استفاده از دستکش ایمنی کار علاوه بر حفاظت فیزیکی، باعث افزایش تمرکز و اعتماد به نفس کارگر نیز می شود و این موضوع بهبود کارایی و کیفیت فعالیت ها را به دنبال دارد. جلوگیری از آسیب های احتمالی همچنین هزینه های درمان، غیبت های کاری و توقف خطوط تولید را کاهش می دهد. در نهایت، رعایت استانداردهای ایمنی و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مانند دستکش کار، لباس کار، کلاه ایمنی، عینک ایمنی و… نه تنها به معنای حفظ جان و سلامت کارکنان است بلکه از بروز جریمه ها و مسئولیت های حقوقی برای کارفرمایان نیز جلوگیری می کند.
انواع دستکش ایمنی
انتخاب دستکش ایمنی مناسب با فعالیت شما، نقش بسیار مهمی در حفاظت از دست ها در محیط های کاری مختلف دارد. با توجه به خطرات متفاوت هر شغل از بریدگی و سایش گرفته تا حرارت، مواد شیمیایی و برق گرفتگی، استفاده از انواع دستکش کار متناسب با نیاز، امنیت و کارایی کارگران را تضمین می کند. در ادامه، با مهمترین انواع دستکش ایمنی، ویژگی ها و کاربردهای هر کدام آشنا می شوید تا بتوانید بهترین گزینه را برای محیط کار خود انتخاب کنید:
۱- دستکش ضد برش
دستکش ضدبرش واقعی، دستکشی است که در ساخت آن از الیاف مقاوم کولار و روکش‌های مقاوم استفاده شده باشد. این نوع دستکش‌ها مقاومت بسیار بالایی در برابر بریدگی و تماس با اجسام تیز و خطرناک دارند، اما به دلیل استفاده از کولار، قیمت نسبتاً بالایی دارند. به همین دلیل معمولاً در کار با دستگاه‌های برش صنعتی یا فعالیت‌هایی که ریسک بالایی از بریدگی وجود دارد توصیه می‌شوند.
در مقابل، دستکش‌هایی که به عنوان دستکش ضدبرش در بازار رایج هستند معمولاً از ترکیب پنبه و پلی‌استر ساخته می‌شوند و کف آنها با روکش لاتکس چروک پوشیده شده است. این طراحی باعث ایجاد مقاومت مناسب در برابر لبه‌ها و اجسام تیز، همراه با چسبندگی بالا برای جلوگیری از لغزش ابزار یا اجسام می‌شود. علاوه بر این، قیمت مقرون‌به‌صرفه آنها باعث شده در فعالیت‌های ساختمانی، انبارداری، باغبانی و کارگاه‌های تولیدی بیشترین کاربرد را داشته باشند.
۲- دستکش چرمی
دستکش چرمی یکی از متداول‌ترین انواع دستکش ایمنی است که به دلیل استحکام بالا و دوام زیاد، در بسیاری از محیط‌های کاری کاربرد گسترده‌ای دارد. این دستکش‌ها معمولاً از چرم طبیعی گاو، بز یا گاومیش ساخته می‌شوند و مقاومت بسیار خوبی در برابر سایش، پارگی و فشار دارند. علاوه بر این، چرم خاصیت عایق حرارتی نسبی دارد و می‌تواند از دست‌ها در برابر حرارت‌های متوسط، جرقه‌های ناشی از جوشکاری و حتی تماس‌های لحظه‌ای با سطوح داغ محافظت کند. این نوع دستکش‌ها به‌ویژه برای فعالیت‌های سنگین مانند کارهای ساختمانی، جوشکاری، آهنگری و کارگاه‌های صنعتی توصیه می‌شوند.
البته باید توجه داشت که دستکش چرمی در برابر مواد شیمیایی، اسیدها و رطوبت مقاومت بالایی ندارد و در محیط‌های مرطوب یا در تماس مستقیم با مایعات کارایی کمتری پیدا می‌کند. به همین دلیل بهتر است در چنین شرایطی از انواع دیگری از دستکش‌های ایمنی استفاده شود.
۳- دستکش ضد مواد شیمیایی
دستکش مقاوم در برابر مواد شیمیایی یکی از مهمترین تجهیزات ایمنی فردی در محیط‌های صنعتی و آزمایشگاهی است که وظیفه اصلی آن محافظت از پوست دست در برابر تماس مستقیم با مواد خطرناک می‌باشد. این دستکش‌ها به‌طور ویژه برای مقاومت در برابر اسیدها، بازها، حلال‌ها، روغن‌ها و انواع مواد خورنده طراحی شده‌اند و مانع از بروز سوختگی شیمیایی، حساسیت یا آسیب‌های جدی پوستی می‌شوند.
جنس دستکش‌های ضد مواد شیمیایی بسته به نوع کاربرد و میزان مقاومت موردنیاز متفاوت است. پرکاربردترین آنها شامل:
- دستکش نیتریل: مقاوم در برابر روغن‌ها، حلال‌های نفتی و بسیاری از مواد شیمیایی آلی.
- دستکش PVC: مناسب برای محیط‌های مرطوب و کار با اسیدها و بازهای رقیق.
- دستکش بوتیل: مقاوم‌ترین نوع در برابر گازها و مواد شیمیایی بسیار خورنده.
این دستکش‌ها به دلیل مقاومت بالا و ایمنی قابل اعتماد، در صنایع شیمیایی، داروسازی، نفت و گاز، کارگاه‌های رنگ‌کاری، تصفیه‌خانه‌ها و آزمایشگاه‌ها کاربرد فراوانی دارند. انتخاب نوع مناسب دستکش شیمیایی باید بر اساس نوع ماده‌ای که کاربر با آن سروکار دارد صورت گیرد تا بیشترین سطح ایمنی تأمین شود.
۴- دستکش عایق حرارت
دستکش عایق حرارت یا دستکش نسوز برای محافظت از دست‌ها در برابر دماهای بالا و تماس مستقیم با اجسام داغ طراحی شده است. این دستکش‌ها معمولاً از الیاف نسوز، آلومینیومی یا ترکیبی از چرم و مواد مقاوم در برابر حرارت ساخته می‌شوند و در صنایع سنگین مانند ریخته‌گری، جوشکاری، شیشه‌سازی و کوره‌های صنعتی کاربرد گسترده‌ای دارند. برخی مدل‌های پیشرفته این دستکش‌ها حتی توان مقاومت در برابر شعله مستقیم را نیز دارند و علاوه بر ایمنی، با طراحی ارگونومیک امکان کار راحت‌تر در محیط‌های سخت را فراهم می‌کنند.
۵- دستکش عایق برق
دستکش عایق برق یکی از حیاتی‌ترین تجهیزات ایمنی برای کار با جریان الکتریسیته است که از لاستیک‌های مخصوص و عایق ساخته می‌شود و نقش اصلی آن جلوگیری از برق‌گرفتگی و انتقال جریان به بدن کاربر است. این دستکش‌ها بر اساس میزان ولتاژ قابل تحمل در کلاس‌های مختلف تولید می‌شوند و برای فعالیت‌هایی مانند تعمیرات شبکه‌های برق، کار در پست‌های فشار قوی، سیم‌کشی صنعتی و سایر عملیات مرتبط با جریان الکتریکی ضروری هستند. استفاده از دستکش‌های عایق برق علاوه بر افزایش ایمنی، آرامش خاطر بیشتری به تکنسین‌ها و برقکاران می‌دهد.
۶- دستکش ضد لغزش
دستکش ضد لغزش دارای پوشش خاصی در کف دست و انگشتان (معمولاً از جنس لاتکس، نیتریل یا مواد پلیمری مشابه) باعث افزایش اصطکاک و جلوگیری از سر خوردن اجسام می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود کاربر در هنگام کار با ابزار دستی، جابجایی بار، حمل اجسام سنگین یا انجام فعالیت‌های مکانیکی، کنترل و دقت بیشتری داشته باشد. به همین دلیل در مشاغل صنعتی، انبارداری، کارگاه‌های تولیدی و حتی کارهای روزمره مانند باغبانی یا حمل وسایل خانگی کاربرد گسترده‌ای دارند.
۷- دستکش برزنتی یا پارچه‌ای مقاوم
دستکش برزنتی یا پارچه‌ای یکی از انواع پرکاربرد دستکش‌های کار است که برای محافظت از دست‌ها در برابر اجسام زبر، سطوح خشن و دماهای ملایم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستکش‌ها معمولاً از پارچه‌های محکم مانند برزنت، کتان یا ترکیب الیاف مقاوم ساخته می‌شوند و به دلیل تهویه مناسب، استفاده طولانی‌مدت از آنها راحت است. دستکش‌های پارچه‌ای مقاوم گزینه‌ای مناسب برای فعالیت‌های عمومی مانند کارهای کشاورزی، باغبانی، صنایع سبک، حمل و نقل و جابجایی بارهای نیمه سنگین به شمار می‌آیند. البته باید توجه داشت که این نوع دستکش در برابر مواد شیمیایی و حرارت‌های بسیار بالا کارایی ندارد و بیشتر برای کارهای روزمره و سبک طراحی شده است.
کلام آخر
انتخاب و خرید دستکش ایمنی مناسب نقش بسیار مهمی در محافظت از دستان شما دارد و رعایت چند نکته ساده اما کلیدی می تواند امنیت و کارایی را تضمین کند. اولین نکته، توجه به سایز دستکش است؛ دستکشی که بزرگ یا کوچک باشد نه تنها راحت نیست، بلکه ممکن است مانع از عملکرد درست انگشتان شود و خطر آسیب را افزایش دهد. دوم، به میزان مقاومت و کارایی دستکش دقت کنید و آن را متناسب با نوع فعالیت خود انتخاب نمایید، به عنوان مثال دستکش ضد برش برای کار با لبه های تیز و دستکش ضد حرارت برای کار با اجسام داغ مناسب هستند. سوم جنس دستکش نیز اهمیت دارد؛ دستکشی که از مواد با کیفیت ساخته شده باشد طول عمر بیشتری دارد و محافظت بهتری ارائه می دهد. نهایتاً، محل خرید را فراموش نکنید؛ تهیه دستکش از فروشگاه ها یا تولیدکنندگان معتبر، تضمینی برای کیفیت و استاندارد بودن محصول است.
تولیدی ایمن اپکس با سال ها تجربه به طور تخصصی در زمینه تولید انواع دستکش ایمنی ضدبرش لاتکس، کف مواد نیتریل، و کف مواد وینیل فعالیت دارد. این مجموعه با استفاده از بهترین مواد و فناوری روز، دستکش های وینیل، نیتریل و لاتکس را با بالاترین کیفیت و مناسب ترین قیمت به بازار عرضه می کند. دستکش های تولیدی ایمن اپکس با طراحی استاندارد و مقاوم، انتخابی مطمئن برای محیط های کاری مختلف هستند و می توانند امنیت، راحتی و کارایی بیشتری را برای کارگران فراهم سازند.
2 پاسخ
می‌خواستم بدونم برای کارهای نجاری و آهنگری چه مدل دستکشی بهتره که هم راحت باشه هم دست رو در برابر بریدگی یا حرارت محافظت کنه؟
سلام،
تو کارهای نجاری، خطر اصلی بریدگی و خراشیده شدن پوست در اثر تماس با چوب، اره یا ابزارهای تیز هست.
دستکشی که توی این حرفه بیشتر استفاده میشه، دستکش ضد برش سبک یا متوسط با روکش لاتکس یا پلی‌اورتان (PU) هست.
توی آهنگری و جوشکاری اصلی ترین خطر حرارت بالا، جرقه و سوختگی هست که مناسب ترین دستکش برای این مشاغل، دستکش چرمی هست چون مقاومت خوبی در برابر حرارت دارن.